Ξεκίνησε η δίκη δύο ελεγκτών της εθνικής αρχής διαφάνειας για τη σύμβαση 717, στο εδώλιο οι ευθύνες του ελέγχου, στο ακροατήριο οι μνήμες των τεμπών
Ξεκίνησε σήμερα, Παρασκευή 7 Νοεμβρίου, στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο η δίκη δύο ελεγκτών της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, επαναφέροντας στο προσκήνιο τα ερωτήματα ευθύνης γύρω από την πολυσυζητημένη Σύμβαση 717 «Ανάταξη και Αναβάθμιση των συστημάτων ασφαλείας του άξονα Αθήνα Θεσσαλονίκη Προμαχώνας».
Οι δύο κατηγορούμενοι είχαν οριστεί από τις εισαγγελικές αρχές να διερευνήσουν την υλοποίηση του έργου και, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, φέρονται να υπέπεσαν σε παραλείψεις και αντιφάσεις στο πόρισμά τους, χωρίς αποτίμηση της ζημίας για το Δημόσιο.
Η έναρξη της διαδικασίας στιγματίστηκε από την έντονη αντιπαράθεση για την παράσταση πολιτικής αγωγής. Συγγενείς θυμάτων από την τραγωδία στα Τέμπη δήλωσαν παράσταση προς υποστήριξη της κατηγορίας, μεταξύ των οποίων οι Παύλος Ασλανίδης, Βασίλειος Χατζηχαραλάμπους, Χρήστος Τηλκερίδης, Ζαφείρω Καρασάββα, Αντώνης Ψαρόπουλος και η Μαρία Καρυστιανού, η οποία έχασε την κόρη της στο δυστύχημα.
Οι συνήγοροι υπεράσπισης των κατηγορουμένων ζήτησαν την αποβολή των συγγενών από την διαδικασία, υποστηρίζοντας ότι η παράσταση της πολιτικής αγωγής πρέπει να στηρίζεται σε συγκεκριμένη αξιόποινη πράξη που προσβάλλει άμεσα ατομικό έννομο αγαθό, ενώ εδώ το προσβληθέν αγαθό είναι η καθαρότητα της δημόσιας υπηρεσίας. Από την πλευρά τους, οι πληρεξούσιοι των συγγενών αντιτείνουν ότι υφίσταται σαφής αιτιώδης σύνδεσμος ανάμεσα στην πλημμελή άσκηση των καθηκόντων των ελεγκτών και στο τραγικό αποτέλεσμα.
Όπως σημείωσαν, εάν ο έλεγχος είχε διενεργηθεί όπως όριζε ο νόμος, θα είχαν επισημανθεί έγκαιρα οι παραλείψεις στην ΕΡΓΟΣΕ και πιθανότατα θα είχαν ληφθεί μέτρα ικανά να αποτρέψουν την καταστροφή. Το δικαστήριο διέκοψε τη διαδικασία προκειμένου να προτείνει η εισαγγελέας της έδρας επί του αιτήματος για την αποβολή ή μη της υποστήριξης της κατηγορίας.
Στο υπόβαθρο της υπόθεσης βρίσκεται η διαχρονική εκκρεμότητα της Σύμβασης 717 και οι καθυστερήσεις στην υλοποίησή της, που αφορούσαν την ανάταξη και αναβάθμιση κρίσιμων συστημάτων ασφαλείας στο σιδηροδρομικό δίκτυο του βασικού άξονα της χώρας. Όπως προκύπτει από την ανακοίνωση συγγενών των θυμάτων των Τεμπών, η διερεύνηση της υπόθεσης είχε ξεκινήσει ήδη από το 2018 από το τότε Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, στο πλαίσιο δικογραφίας του Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος για απιστία επίορκων υπαλλήλων της ΕΡΓΟΣΕ λόγω καθυστερήσεων στην σύμβαση 717 του 2014. Η έρευνα είχε αρχικά ανατεθεί στην επιθεωρήτρια Μαγδαληνή Γεροντίδου και στη συνέχεια, τον Μάιο του 2021, ανατέθηκε στους ελεγκτές Χρήστο Σπηλιωτόπουλο και Δημήτριο Τραπεζιώτη.
Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, οι δύο ελεγκτές, παρά τη διαπίστωση σειράς αντισυμβατικών και παράνομων ενεργειών, κατέληξαν αυθαίρετα και αντιφατικά στο συμπέρασμα ότι δεν θα έπρεπε να ασκηθούν ποινικές διώξεις κατά υπαλλήλων της ΕΡΓΟΣΕ.
Το συγκεκριμένο πόρισμα οδήγησε αρχικά στην αρχειοθέτηση της υπόθεσης από τον Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος, γεγονός που κατά τους συγγενείς συνέβαλε σε περαιτέρω καθυστέρηση της υλοποίησης της σύμβασης, με τελικό αποτέλεσμα την φονική σύγκρουση στα Τέμπη και τον θάνατο πενήντα επτά ανθρώπων. Οι οικογένειες επισημαίνουν ότι όλα αυτά δεν θα είχαν επέλθει εάν το ελεγκτικό έργο είχε αναδείξει εγκαίρως την παράνομη συμπεριφορά αρμόδιων υπαλλήλων της ΕΡΓΟΣΕ.
Παρά ταύτα, όπως αναφέρουν, οι δύο ελεγκτές δικάζονται σήμερα όχι για κακούργημα αλλά για το πλημμέλημα της παράβασης καθήκοντος. Η επισήμανση αυτή συνδέεται και με την τοποθέτηση της πρώην Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου κ. Αδειλίνη, η οποία στις 12 Δεκεμβρίου 2023, όταν τέθηκε ενώπιόν της η σχέση της σύμβασης 717 με το έγκλημα των Τεμπών, φέρεται να αντέτεινε το ερώτημα «τι σχέση μπορεί να έχει η σύμβαση 717 με τη θανατηφόρα σύγκρουση». Υπό το πρίσμα αυτό, οι συγγενείς δηλώνουν ότι παρίστανται προς υποστήριξη της κατηγορίας, ζητώντας την τιμωρία για πράξεις που θεωρούν κακουργηματικές στην ουσία τους και αποδίδοντας στις σκόπιμες εγκληματικές ενέργειες των κατηγορουμένων την απώλεια των ανθρώπων τους.
Η ανακοίνωση φέρει πληθώρα υπογραφών συγγενών θυμάτων, ανάμεσά τους οι Γκανίδου Δέσποινα, Παπάζογλου Λυσσίμαχος, Βασάρα Ελένη, Τσακλίδης Γεώργιος, Χατζηβασιλείου Νικόλαος, Φιοριάν Γαβριέλα, Παπαγγελής Ηλίας, Ντόλκα Μαρία, Παυλίδου Έλλη, Παυλίδης Βασίλειος, Παυλίδης Σωκράτης, Χούπας Χρήστος, Γκοντούλη Ασημίνα, Ψαρόπουλος Αντώνιος, Ελευθεριάδης Θεόδωρος, Ασλανίδης Παύλος, Λαζαρίδου Νικολέτα, Ασλανίδης Ιωάννης, Ασλανίδης Άγγελος, Μπέζας Δημήτριος, Κοκάλα Φωτεινή, Χατζηχαραλάμπους Βασίλειος, Γεωργακοπούλου Περσεφόνη, Χατζηχαραλάμπους Ανδρέας, Ανδρεάδου Κανέλα, Καρασάββας Αντώνιος, Καρασάββα Ζαφειρώ, Τιλκερίδης Χρήστος, Παπαπέτρου Πέτρα, Τιλκερίδης Δημήτριος, Τιλκερίδης Λουκάς.
Η σημερινή δίκη δεν αφορά ούτε τεχνικές λεπτομέρειες σηματοδότησης ούτε την απόδοση ποινικών ευθυνών για το ίδιο το δυστύχημα, αλλά τον τρόπο με τον οποίο το κράτος άσκησε τον θεσμικό έλεγχό του σε μια σύμβαση στρατηγικής σημασίας για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων. Παραμένει κρίσιμο, για το δικαστήριο αλλά και για την κοινή γνώμη, εάν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί λειτούργησαν με την επιβαλλόμενη επιμέλεια και ανεξαρτησία ή εάν υπήρξαν κενά που επέτρεψαν να παγιωθεί μια κατάσταση επικίνδυνης αβελτηρίας.
Εξίσου κρίσιμη είναι η απόφαση για την τύχη της παράστασης της πολιτικής αγωγής, καθώς θα κρίνει εάν οι οικογένειες των θυμάτων θα έχουν ενεργό ρόλο στην ανάδειξη της ποινικής διάστασης των πράξεων που καταγγέλλουν.
Η συνέχεια θα δοθεί στην αίθουσα του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου με την πρόταση της εισαγγελέως για την αποδοχή ή την αποβολή της παράστασης υποστήριξης κατηγορίας και, εν συνεχεία, με την ουσιαστική εξέταση του κατηγορητηρίου για παράβαση καθήκοντος. Σε κάθε περίπτωση, η υπόθεση της Σύμβασης 717 και η σκιά των Τεμπών εξακολουθούν να θέτουν στο επίκεντρο τη λογοδοσία των θεσμών και τη σχέση ανάμεσα στον διοικητικό έλεγχο, τη δημόσια ασφάλεια και την εμπιστοσύνη των πολιτών στο κράτος δικαίου.
