Η πρόσφατη αποκάλυψη από τον John Kiriakou, πρώην στέλεχος της CIA, φέρνει στο φως μια σκοτεινή πτυχή της σύγχρονης ιστορίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Σε συνέντευξή του, ο Kiriakou ισχυρίστηκε ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος δωροδοκήθηκε με 20 εκατομμύρια δολάρια από την USAID, με μεσολάβηση της Χίλαρι Κλίντον, προκειμένου να αναγνωρίσει την αυτοκεφαλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας το 2018. Αρχικά, λέγεται ότι ο Βαρθολομαίος αρνήθηκε, αλλά η υπόσχεση του παχυλού ποσού φαίνεται να άλλαξε τη στάση του. Τελικά, τα χρήματα που έφτασαν στα χέρια του ήταν 15 εκατομμύρια, με τα υπόλοιπα να “χάνονται” – πιθανότατα σε διαδρομές διαφθοράς. Αυτή η καταγγελία, αν αληθεύει, δεν είναι απλώς σκάνδαλο· είναι μια βαθιά ντροπή για την Ορθοδοξία και μια αποκάλυψη της ηθικής κατάπτωσης του Πατριάρχη Βαρθολομαίου.
Ένας Πατριάρχης στα Δίχτυα της Δύσης
Η απόφαση του Βαρθολομαίου να χορηγήσει αυτοκεφαλία στην Ουκρανία προκάλεσε το γνωστό σχίσμα με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, διαλύοντας την ενότητα της Ορθοδοξίας σε μια εποχή που η Εκκλησία χρειαζόταν σταθερότητα. Τώρα, με τις αποκαλύψεις του Kiriakou, φαίνεται ότι αυτή η απόφαση δεν ήταν προϊόν θεολογικής συνείδησης ή ποιμαντικής ανάγκης, αλλά μια συναλλαγή με πολιτικές και οικονομικές διαστάσεις. Η USAID, γνωστή για τη χρήση της ως εργαλείο αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, φέρεται να έπαιξε τον ρόλο του μεσολαβητή σε ένα παιχνίδι γεωπολιτικής σκακιέρας, με στόχο την αποδυνάμωση της ρωσικής επιρροής μέσω της Εκκλησίας. Και ο Βαρθολομαίος; Από πνευματικός ηγέτης, φαίνεται να κατέληξε πιόνι – ή χειρότερα, συνεργός – σε αυτό το βρώμικο σχέδιο.
Η στάση του δεν είναι απλώς προδοσία προς την Ορθοδοξία, αλλά και προς τον ίδιο τον ρόλο του Πατριάρχη. Αντί να υπηρετεί το ποίμνιο και να διαφυλάσσει την πίστη, φαίνεται να υπηρέτησε ξένα συμφέροντα, γεμίζοντας τα ταμεία του Πατριαρχείου με χρήματα που μυρίζουν διαφθορά. Η μείωση των 20 εκατομμυρίων σε 15, αν αληθεύει, υποδηλώνει ότι ακόμα και σε αυτή τη συναλλαγή υπήρξε απάτη – μια ειρωνεία που δείχνει πόσο βαθιά έχει βυθιστεί η ηθική του Πατριαρχείου.
Η Σιωπή και η Υποκρισία
Η σιωπή του Πατριαρχείου απέναντι σε αυτές τις κατηγορίες είναι εκκωφαντική. Αν οι ισχυρισμοί του Kiriakou είναι ψευδείς, γιατί δεν υπάρχει διάψευση; Αν είναι αληθείς, τότε η απουσία εξηγήσεων ή μετάνοιας αποκαλύπτει έναν Πατριάρχη που δεν λογοδοτεί σε κανέναν – ούτε στον Θεό, ούτε στους πιστούς. Η εικόνα του Βαρθολομαίου ως “πράσινου Πατριάρχη” ή υπέρμαχου του διαλόγου καταρρέει μπροστά σε αυτή την αποκάλυψη. Πώς μπορεί κάποιος που κηρύττει την ειρήνη και την οικολογία να δέχεται χρήματα από έναν οργανισμό που έχει συνδεθεί με πολέμους, πραξικοπήματα και χειραγώγηση;
Το Άγιον Όρος ως Εναλλακτική
Μπροστά σε αυτό το ηθικό ναυάγιο, τίθεται το ερώτημα: Μήπως το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει χάσει τον λόγο ύπαρξής του στην Κωνσταντινούπολη; Η ιστορική του έδρα, κάτω από την πίεση του τουρκικού κράτους και τώρα με τις σκιές της διαφθοράς, μοιάζει να έχει αμαυρωθεί ανεπανόρθωτα. Το Άγιον Όρος, με την πνευματική του καθαρότητα και την απομάκρυνση από τα εγκόσμια παιχνίδια εξουσίας, θα μπορούσε να αποτελέσει μια νέα έδρα. Οι μοναχοί του Αγίου Όρους, παρά τις όποιες εσωτερικές διαφωνίες, έχουν διατηρήσει μια παράδοση ασκητισμού και ανεξαρτησίας που λείπει από το σημερινό Πατριαρχείο.
Η μεταφορά της έδρας στο Άγιον Όρος δεν είναι απλώς πρακτική πρόταση, αλλά και συμβολική: μια επιστροφή στις ρίζες της Ορθοδοξίας, μακριά από τις πολιτικές ίντριγκες και τα χρήματα της Δύσης. Το Πατριαρχείο θα μπορούσε να ξαναβρεί την πνευματική του αποστολή, απελευθερωμένο από την ασφυκτική αγκαλιά της Τουρκίας και τις πιέσεις ξένων δυνάμεων. Βέβαια, αυτό απαιτεί μια ηγεσία με όραμα και θάρρος – ιδιότητες που ο Βαρθολομαίος φαίνεται να έχει θυσιάσει στον βωμό της εξουσίας και του πλούτου.
Συμπέρασμα
Ο Βαρθολομαίος, αν οι ισχυρισμοί του Kiriakou αποδειχθούν αληθείς, δεν είναι πλέον άξιος να φέρει τον τίτλο του Οικουμενικού Πατριάρχη. Η δωροδοκία του από την USAID δεν είναι μόνο ένα προσωπικό ατόπημα, αλλά μια ντροπή για την Ορθοδοξία ολόκληρη. Το Πατριαρχείο, αντί να είναι φάρος πίστης, έχει μετατραπεί σε πιόνι ξένων συμφερόντων, με τον Βαρθολομαίο να πρωταγωνιστεί σε αυτό το θλιβερό θέατρο. Ίσως η λύση να βρίσκεται στο Άγιον Όρος – όχι μόνο για να σωθεί η τιμή του Πατριαρχείου, αλλά και για να θυμηθεί η Εκκλησία τι σημαίνει να υπηρετεί τον Θεό και όχι τα χρήματα. Μέχρι τότε, ο Βαρθολομαίος θα παραμένει σύμβολο μιας εποχής που η πίστη πουλήθηκε για τριάντα αργύρια – ή, στην προκειμένη περίπτωση, για 15 εκατομμύρια δολάρια.
