- Γιατί ακυρώθηκε ο διαγωνισμός του 2022 που θα κόστιζε στους Έλληνες φορολογούμενους 20 εκατ. ευρώ λιγότερα.
- Θα πληρώσουμε ακριβά το γαϊτανάκι των παραλήψεων και των καθυστερήσεων που είχε την υπογραφή του Κ. Αχ. Καραμανλή.
- Όταν ο επικεφαλής της ΕΡΓΟΣΕ και νυν υποψήφιος για νέα θητεία στην Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας, Χρήστος Τσίτουρας, ζητούσε να ληφθούν μέτρα για να αποφευχθούν «αεροπορικά Τέμπη».
- Γιατί ο επικεφαλής της ΑΠΑ κατηγορήθηκε ότι έδωσε αναδρομικά 492.000 ευρώ στον εαυτό του.
- Τι φταίει για το χάος και τις καθυστερήσεις πτήσεων στα ελληνικά αεροδρόμια και κυρίως στο Ελ. Βενιζέλος.
Του Άρη Χατζηγεωργίου
Με «καπέλο» 20 εκατομμυρίων ευρώ έρχεται το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών να επαναλάβει διαγωνισμό για ραντάρ σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας που είχε ξεκινήσει πριν από 3 χρόνια και ακυρώθηκε.
Το κατόρθωμα αυτό του υπουργείου και της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) που αποκαλύπτουν σήμερα οι Data Journalists, έρχεται να προστεθεί σε μια μακρόχρονη διαδικασία αδράνειας που έχει αφήσει τα αεροδρόμια και τον εναέριο χώρο της Ελλάδας χωρίς σύγχρονα συστήματα επιτήρησης ραντάρ.
Το όλο σκηνικό θυμίζει έντονα την κατάσταση που επικρατούσε στον ελληνικό σιδηρόδρομο πριν το δυστύχημα των Τεμπών, παρά το γεγονός ότι στις αερομεταφορές εμπλέκονται εταιρείες-παγκόσμιοι γίγαντες και εκατομμύρια επιβάτες από κάθε γωνιά του πλανήτη που θέλουν όχι μόνο να φθάσουν ασφαλείς στον προορισμό τους αλλά και χωρίς καθυστέρηση. Χαρακτηριστική ήταν η ατάκα που ακούστηκε στην εξεταστική-παρωδία της Βουλής για τα Τέμπη, πριν σχεδόν δύο χρόνια, όταν ήρθε ο τότε επικεφαλής της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας (ΑΠΑ) Χρήστος Τσίτουρας, ζητώντας να ληφθούν μέτρα για να αποφευχθούν «αεροπορικά Τέμπη». Ο κ. Τσίτουρας είχε κληθεί ως πρώην επικεφαλής της ΕΡΓΟΣΕ ενώ σήμερα είναι υποψήφιος για νέα θητεία στην ΑΠΑ, παρά το γεγονός ότι κατηγορήθηκε για υπογραφή απόφασης που έδινε αναδρομικά 492.000 ευρώ στον εαυτό του.
Ο διαγωνισμός του 2022 και ο διαγωνισμός του 2025. Τα 34.720.000 ευρώ έγιναν 53.600.000 ευρώ
Ας επιστρέψουμε όμως στον επίμαχο διαγωνισμό που φούσκωσε κατά 20 εκατομμύρια ευρώ μέσα σε τρία χρόνια. Αρχικά, προκηρύχθηκε τον Μάιο του 2022, φέροντας την υπογραφή του τότε αρμόδιου υπουργού Κ. Αχ. Καραμανλή. Αφορούσε:
• Την προμήθεια και εγκατάσταση 5 συνεγκατεστημένων συστημάτων επιτήρησης PSR/MSSR MODE S EHS (4 TAR και 1 En route) και 2 συστήματα MSSR (EHS) MODE-S διαδρομής (En route) για την κάλυψη υπηρεσιών αεροναυτιλίας. Ο προϋπολογισμός για την συνολική προμήθεια ήταν 34.720.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ. Τα 4 συστήματα TAR αφορούσαν τις τερματικές περιοχές των αεροδρομίων Θεσσαλονίκης, Ηρακλείου, Ρόδου και Κέρκυρας και τα τρία En route τη διαχείριση κυκλοφορίας διαδρομής στις θέσεις Μενετές Καρπάθου, Αττάβυρος Ρόδου και Βίγλα Λήμνου.
• Ο διαγωνισμός ξεκίνησε αλλά εμφάνισε εμπλοκή μετά από σειρά προσφυγών μεταξύ των υποψηφίων αναδόχων. Αντίστοιχα προβλήματα εμφανίστηκαν τα προηγούμενα χρόνια και με άλλους διαγωνισμούς με συνέπεια τα συστήματα να παραμένουν απαρχαιωμένα και – το χειρότερο – δύσκολα και στη συντήρηση λόγω ελλείψεων προσωπικού. Εκκρεμούν διαγωνισμοί συνολικής αξίας 300 εκατομμυρίων ευρώ.
• Μετά την εμπλοκή, ο διαγωνισμός του 2022 ακυρώνεται. Φτάνουμε τον Αύγουστο του 2025 και ξεκινά νέος διαγωνισμός, αυτή την φορά με την έγκριση του νυν υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Χρίστου Δήμα. Όμως ο προϋπολογισμός του έχει αυξηθεί στα 53,6 εκατομμύρια ευρώ μαζί με τον ΦΠΑ, αν και αφορά τα ίδια συστήματα στα οποία έχει μόνο προστεθεί ένα ακόμη ραντάρ για το αεροδρόμιο της Ανδραβίδας.
• Η έγκριση του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών βασίζεται πάνω σε μελέτη των αρμοδίων της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ), χωρίς κανείς να εξηγεί την διόγκωση του κόστους. Η ΥΠΑ έχει την ευθύνη για την λειτουργία των συστημάτων αεροναυτιλίας και εποπτεύεται από την ΑΠΑ που θεωρείται ανεξάρτητη αρχή. Αυτό το σχήμα, πάντως, δεν έχει καταφέρει εδώ και χρόνια να εγκαταστήσει νέα συστήματα, ορισμένα από τα οποία συνεχίζουν να λειτουργούν πάνω από 20 χρόνια και ορισμένα έχουν αποσυρθεί προ πολλού από άλλες χώρες (π.χ. Αίγυπτος), όπως έχουν καταγγείλει και οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας.
• Οι αεροελεγκτές έχουν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου και για το σύστημα προειδοποιήσεων για εμπλοκές μεταξύ αεροσκαφών STCA που θα έπρεπε να λειτουργεί στην περιοχή της Αθήνας. Το σύστημα αυτό προειδοποιεί αυτόματα όταν δύο αεροσκάφη πλησιάζουν επικίνδυνα και οι εργαζόμενοι είναι υποχρεωμένοι να παρακολουθούν εκείνοι για να προλαμβάνουν ανεπιθύμητες καταστάσεις.
• Στις 19 Αυγούστου 2025 εμφάνισε δυσλειτουργίες και το σύστημα ραντάρ στο όρος Μερέντα κοντά στο αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος προκαλώντας μεγάλη αναστάτωση στις πτήσεις. Το πρόβλημα παραδέχτηκε και ο Χρ.Δήμας απαντώντας στην Βουλή και υποστήριξε ότι επρόκειτο για μεμονωμένη βλάβη σε περίοδο αιχμής ενώ το ραντάρ είχε διαθεσιμότητα 100% το πρώτο εξάμηνο του 2025.
• Οι ελλείψεις στον εξοπλισμό έχουν προκαλέσει καταδίκη της Ελλάδας από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για παραβίαση του Ενωσιακού δικαίου, και ελέγχους από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον αρμόδιο οργανισμό EASA.
• Παρά όλα τα παραπάνω δεδομένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επαναλαμβάνει την τακτική που ακολουθεί και στα Τέμπη, δηλαδή δίνει χρόνο στην Ελλάδα να προχωρήσει σε κινήσεις συμμόρφωσης βάσει ενός Σχεδίου Δράσης (Action Plan).
Ρεκόρ καθυστερήσεων
• Αντί όμως τα βήματα να ξεκινούν από δραστικές προσλήψεις προσωπικού στην ΥΠΑ και εγκατάσταση σύγχρονων συστημάτων, η κυβέρνηση κατέθεσε σε διαβούλευση νομοσχέδιο για την μετατροπή της ΥΠΑ σε Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου. Δημιουργείται έτσι ένας φορέας με διοίκηση που θα διαθέτει ενισχυμένες εξουσίες για να προχωρά σε διαγωνισμούς κατά το δοκούν αλλά και σε αλλαγές στο Οργανόγραμμα και τις αμοιβές των εργαζομένων.
• Οι συνθήκες αυξημένης κυκλοφορίας σε συνδυασμό με την αδιαφορία της διοίκησης για άμεση εξεύρεση λύσεων, οδηγεί ήδη σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις και ταλαιπωρία, καθώς οι αεροελεγκτές αποφάσισαν να εφαρμόσουν αυστηρά τον κανονισμό και την συμφωνία που έχουν υπογράψει για παροχή υπερεργασίας. Με βάση αυτή την υπερεργασία και τις πρόσθετες αμοιβές που εξασφαλίζουν από τα τέλη που καταβάλλουν οι αεροπορικές εταιρείες, οι εργαζόμενοι δέχονταν έως τώρα να εξυπηρετούν πολύ περισσότερες αφίξεις από τις 28 ανά ώρα, προκειμένου να μην προκύπτουν καθυστερήσεις.
• Από την Πέμπτη 25/9, όμως, οι αεροελεγκτές αποφάσισαν να μην εξυπηρετούν πάνω από 28 αφίξεις και θέτουν συγκεκριμένα όρια με αποτέλεσμα εκατοντάδες πτήσεις να φτάνουν με καθυστέρηση στο Ελ. Βενιζέλος και ακόμη περισσότερες να αναχωρούν αργότερα από την προγραμματισμένη ώρα.
• Η κατάσταση αυτή προκαλεί ήδη αντιδράσεις από την πλευρά των αεροπορικών εταιρειών σε μία στιγμή που η τουριστική κίνηση παραμένει σε πολύ υψηλά επίπεδα. Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα και μετά από συγκεκριμένα περιστατικά καθυστερήσεων, η εταιρεία χαμηλού κόστους RyanAir ξεκίνησε καμπάνια καταγγέλλοντας την Ελλάδα στην Κομισιόν και ζητώντας από τους πελάτες της να στείλουν διαμαρτυρίες στην ελληνική κυβέρνηση. Σύμφωνα με την εταιρεία, μέσα στο 2025 έχουν επηρεαστεί αρνητικά συνολικά 6.200 πτήσεις της από και προς την Ελλάδα οι οποίες μετέφεραν 1 εκατομμύριο επιβάτες.
