Η ηλιακή γεωμηχανική, όπως αποκαλείται η στοχευμένη παρέμβαση για την απόκρουση μέρους της ηλιακής ακτινοβολίας, θα μπορούσε να αυξήσει τη σφοδρότητα των τυφώνων του Βόρειου Ατλαντικού, να καταστρέψει το τροπικό δάσος του Αμαζονίου και να προκαλέσει ξηρασία σε ορισμένες περιοχές της Αφρικής, εάν εφαρμοστεί μόνο σε ορισμένα μέρη του πλανήτη από ανεύθυνους παράγοντες, προειδοποιεί νέα μελέτη.
Ωστόσο, εάν η τεχνολογία χρησιμοποιηθεί συντονισμένα σε παγκόσμιο επίπεδο για μεγάλο χρονικό διάστημα – δεκαετίες ή ακόμη και αιώνες – υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι θα μειώσει τη θερμοκρασία του πλανήτη, συμπεραίνουν οι επιστήμονες της Βασιλικής Εταιρείας του Ηνωμένου Βασιλείου.
Μικρότερο κόστος, σοβαρές επιπτώσεις
Η ανθρωπότητα αποτυγχάνει να σταματήσει την κλιματική κρίση και οι επιστήμονες δηλώνουν ότι μελλοντικά ίσως χρειαστεί να γίνει μια επιλογή μεταξύ των κινδύνων της γεωμηχανικής και εκείνων της συνεχιζόμενης υπερθέρμανσης του πλανήτη, η οποία ήδη κοστίζει ζωές και εισοδήματα. Αν και ένα τέτοιο εγχείρημα μαζικής κλίμακας θα ήταν εξαιρετικά σύνθετο, το κόστος του θα ήταν μικρό σε σχέση με τη δράση για το κλίμα – δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως έναντι τρισεκατομμυρίων, αναφέρει ο Guardian.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι η γεωμηχανική απλώς καλύπτει τα συμπτώματα της κλιματικής κρίσης και δεν αντιμετωπίζει την βασική αιτία – την καύση ορυκτών καυσίμων. Μπορεί μόνο να συμπληρώσει τη μείωση των εκπομπών, όχι να την αντικαταστήσει, αναφέρουν. Εάν η γεωμηχανική σταματούσε απότομα, αλλά οι εκπομπές δεν είχαν μειωθεί, θα προέκυπτε ένα σοκ ταχείας επαναθέρμανσης της τάξης των 1 με 2°C μέσα σε μερικές δεκαετίες, με σοβαρές επιπτώσεις για τους ανθρώπους και τα οικοσυστήματα που δεν θα προλάβαιναν να προσαρμοστούν.
Οι δύο τύποι γεωμηχανικής που θεωρούνται εφικτοί
Η γεωμηχανική διχάζει βαθιά την επιστημονική κοινότητα. Μια μερίδα ερευνητών ζητά περισσότερη έρευνα, ώστε να διαπιστωθούν με ακρίβεια οι επιπτώσεις σε περίπτωση που η χρήση της κριθεί τελικά αναπόφευκτη. Άλλοι αντιτείνουν ότι η περεταίρω έρευνα αυξάνει τον κίνδυνο τελικής εφαρμογής, επειδή θα ενισχύει την αντίληψη ότι η γεωμηχανική συνιστά «γρήγορη λύση» για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
Η μελέτη της Βασιλικής Εταιρείας εξετάζει τους δύο τύπους γεωμηχανικής που θεωρούνται πιο πιθανό να είναι εφικτοί και αποτελεσματικοί. Ο πρώτος είναι η έγχυση διοξειδίου του θείου (SO2) στη στρατόσφαιρα μέσω αεροσκαφών υψηλού υψομέτρου – κάτι αντίστοιχο με αυτό που συμβαίνει σε μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις όπως αυτή του Πινατούμπο στις Φιλιππίνες το 1992, η οποία ψύχρανε τον πλανήτη κατά 0,5°C για μερικά χρόνια. Εκείνη η έκρηξη έριξε 15 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του θείου στην ατμόσφαιρα, ενώ για ένα σημαντικό πρόγραμμα γεωμηχανικής θεωρείται ότι χρειάζονται περίπου 8 έως 16 εκατομμύρια τόνοι ετησίως.
Ο δεύτερος τύπος γεωμηχανικής που εξετάζεται είναι η λεύκανση των θαλάσσιων νεφών, όπου σωματίδια αλατιού που παράγονται από θαλασσινό νερό εκτοξεύονται στην κατώτερη ατμόσφαιρα. Η διαδικασία αυτή ενισχύει τον σχηματισμό νεφών και αντανακλά περισσότερο ηλιακό φως.
Τι μπορεί να πάει στραβά
Το παγκόσμιο κλίμα είναι το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης πολλών διαφορετικών συστημάτων των ωκεανών, της ξηράς και της ατμόσφαιρας σε ολόκληρο τον πλανήτη. Έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι η έγχυση διοξειδίου του θείου στη στρατόσφαιρα μόνο στο νότιο ημισφαίριο θα μπορούσε να προκαλέσει αύξηση της συχνότητας και της έντασης των τυφώνων στον Βόρειο Ατλαντικό. Η έγχυση μόνο στο βόρειο ημισφαίριο θα μπορούσε να οδηγήσει σε ξηρασίες στη ζώνη του Σαχέλ στη Βόρεια Αφρική, ενώ η έγχυση μόνο στους τροπικούς θα μπορούσε να προκαλέσει ξηρασίες στη Μεσόγειο.
Αντίστοιχα, η λεύκανση των θαλάσσιων νεφών μόνο στον νοτιοανατολικό Ατλαντικό θα μπορούσε να οδηγήσει στην αποξήρανση του Αμαζονίου, απελευθερώνοντας τεράστιες ποσότητες άνθρακα, ενώ η εφαρμογή μόνο στον ανατολικό Ειρηνικό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα τεράστιο φαινόμενο Λα Νίνια, με παγκόσμιες συνέπειες.
Οι επιστήμονες υπενθυμίζουν ότι ακόμη και αν υπάρξει παγκόσμια, συντονισμένη εφαρμογή, παραμένουν πολλές αβεβαιότητες σχετικά με το πόσο θα κρυώσει η Γη και ποιες θα είναι οι περιφερειακές επιπτώσεις.
